Orlen Synthos Green Energy (OSGE) uzyskał 7 grudnia 2023 r. decyzje zasadnicze w sprawie sześciu lokalizacji na terenie Polski, w których chce zbudować małe reaktory jądrowe SMR. Decyzja zasadnicza, którą wydaje resort klimatu, oznacza polityczną zgodę na projekt jądrowy.

„Ministerstwo Klimatu i Środowiska wydało dziś decyzje zasadcznie na budowę łącznie 24 reaktorów w technologii BWRX-300 amerykańskiej firmy GE-Hitachi. Wnioskowały o nie spółki celowe OSGE. Pozytywne decyzje dotyczą lokalizacji w Ostrołęce, Włocławku, Stawach Monowskich, Dąbrowie Górniczej, Krakowie (Nowa Huta) oraz Tarnobrzegu-Stalowej Woli małego atomu” – pisze w komunikacie OSGE. Gdyby udało się zbudować wszystkie bloki, na jakie spółka uzyskała decyzje, miałyby one łącznie 7,2 GW mocy.

Przeczytaj też: Ani PiS, ani PO, nie mogą namówić USA na finansowanie dużego atomu

„Otrzymane przez nas decyzje to ważny krok w kierunku głębokiej dekarbonizacji polskiej gospodarki. Symboliczne jest, że decyzje otrzymaliśmy właśnie dziś – przy emisji dwutlenku węgla w Polsce sięgającej 928 g CO2/kWh, najwyższej w Europie i jednej z najwyższych na świecie. Decyzje umożliwiają nam rozpoczęcie programu budowy floty reaktorów BWRX-300 w Polsce, aby zapewnić zeroemisyjny, stabilne źródła energii dla energetyki, przemysłu i ciepłownictwa” – mówi cytowany przez spółkę Rafał Kasprów, prezes OSGE.

Wcześniej spółka Orlenu i Synthosu, która ma wdrożyć w Polsce małe reaktory modułowe (SMR), doczekała się opinii Państwowej Agencji Atomistyki ws. planowanego reaktora BWRX-300. Prezes PAA wskazał, że jego założenia techniczne są zgodne z krajowymi wymogami bezpieczeństwa.

W toku przygotowań nie udało się natomiast uzyskać pozytywnej opinii ABW. Co więcej, stanowiska OSGE i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego wskazują, że między stronami doszło do realnego konfliktu. Natomiast decyzja zasadnicza, jaką wydało kierowane obecnie przez Annę Łukaszewską-Trzeciakowską Ministerstwo Klimatu, zapadła przy negatywnej opinii ABW.

Skąd to wiemy? 6 grudnia informacje te ujawniła „Polityka”. Dzień później jej doniesienia potwierdziło stanowisko OSGE, które w całości przeczytasz pod tym linkiem. Spółka określiła działania ABW jako „niekompetentne i nieodpowiedzialne”.

„W ciągu ponad 230 dni postępowania ABW ani razu nie spotkała się ani z wnioskodawcą czyli spółką OSGE, z dostawcą technologii, czyli amerykańskim GE-Hitachi, ani nie zapoznała się z danymi dotyczącymi wnioskowanych lokalizacji. Nie wiemy, na jakiej podstawie ABW wydała swoje opinie” – brzmi stabowisko spółki. Jako że cała decyzja Agencji jest tajna, OSGE zapowiada wejście na sądową ścieżkę w celu jej odtajnienia.

Na stanowisko to zareagował były już szef służb specjalnych, wiceprezes PiS Mariusz Kamiński. W swoim oświadczeniu (które znajdziesz tutaj) napisał o insynuacjach i kłamstwach. „W ocenie ABW prowadzona przez spółkę inwestycja w sposób nienależyty zabezpiecza interesy Skarbu Państwa, w tym spółki Orlen” – stwierdził. Nie ujawnił jednak, na jakiej podstawie opiera takie twierdzenia.

Przeczytaj też:

Co to oznacza dla OSGE? Niezależnie od politycznej presji i komunikacyjnego chaosu, jaki pojawił się wokół przygotowań w ostatnich miesiącach, pewien etap się kończy. W dalszej kolejności spółka Orlenu i najbogatszego Polaka, Michała Sołowowa będzie prowadzić prace nad przygotowaniem kolejnych lokalizacji. Małe reaktory SMR podlegają wszystkim wymogom bezpieczeństwa, jakie spełnić muszą pełnoskalowe obiekty jądrowe, jak choćby ten planowany na Pomorzu.

W dłuższym terminie musi zmierzyć się z prawdopodobnie największym wyzwaniem, na jakie napotyka obecnie energetyka jądrowa – komercjalizacja technologii małych reaktorów SMR, w tym przypadku rozwijanych przez GE Hitachi, oraz zapewnienie finansowania projektów i produkcja energii po konkurencyjnych cenach.