Międzynarodowy think tank Ember co roku publikuje przegląd źródeł, z których Europa czerpie energię. Analiza za 2023 rok napawa optymizmem, bo chociaż Polska nadal jest niechlubnym liderem rankingu krajów o największej emisji dwutlenku węgla, to tym razem emituje wyraźnie mniej.

Przeczytaj także: Pandemia odpuściła, emisje gazów cieplarnianych znowu na górce. Europa w trendzie wzrostowym

W ubiegłym roku produkcja każdej kilowatogodziny energii w naszym kraju wiązała się z emisją 662 g CO2. Wyprzedziliśmy pod tym względem Czechy (450 g CO2/kWh oraz Niemcy (371 g CO2/kWh). Czechy tymczasem czerpały z węgla 40 proc. energii, Niemcy 26 proc., a Polska 61 proc. Dla porównania –
unijna średnia udziału węgla w miksie energetycznym wynosi 12 proc.

W Polsce: sukcesywny spadek udziału węgla

Chociaż Polska nadal jest głównym emitentem w Europie, to wskaźniki są znacząco niższe od tych z poprzednich lat. Fakt ten odnotowuje także Ember. Think tank wskazuje, że dotychczas najniższy, oscylujący w okolicach 70 proc. udział węgla osiągnęliśmy w 2020 roku, czyli w czasie pandemii i związanego z nią zamknięcia większości fabryk produkcyjnych.

Co wpłynęło na ubiegłoroczny, znacząco lepszy wynik w Polsce? Ember tłumaczy go m.in. znaczącym wzrostem produkcji energii ze słońca i wiatru. Źródła te zapewniły 21 proc. potrzebnego w Polsce prądu. Rok wcześniej było to niespełna 16 proc. Udział wszystkich odnawialnych źródeł energii w krajowej produkcji energii sięgnął w 2023 roku 27 proc.

Przeczytaj także: Emisje CO2 w Europie na poziomie z lat 60. XX wieku

Do zmniejszenia emisyjności polskiej gospodarki przyczyniły się także wzrost produkcji energii z gazu oraz spadek produkcji. Energii z krajowych źródeł potrzebowaliśmy mniej, ponieważ spadł popyt i zmienił się kierunek wymiany handlowej (w 2023 roku więcej energii importowaliśmy niż wysłaliśmy za granicę, w odróżnieniu od 2022 roku).

Transformacja postępuje

Wyniki Polski napawają optymizmem, bo pokazują że wbrew niesprzyjającym rozwojowi OZE regulacjom, długim procesom uzyskiwania pozwoleń i zgód administracyjnych na inwestycje, a także niedoinwestowaniu sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, transformacja energetyczna kraju nie tylko postępuje, ale wręcz przyspiesza.

Emisje w Polsce spadły o 15 proc – podsumowuje Ember.

Nie był to jednak największy spadek intensywności emisji w gospodarce. W tej kategorii palma pierwszeństwa przypadła Bułgarii, która odnotowała 44-proc. spadek głównie ze względu na mniejszy eksport energii węglowej. Emisje w Hiszpanii spadły o 25 proc., na co wpływ miała większa produkcja energii słonecznej i wiatrowej, a także niższe zapotrzebowanie. Kolejne były Niemcy (ze spadkiem emisyjności o 21 proc.), a także Holandia i Czechy, gdzie spadki wyniosły 16 proc.

Europa: wiatr skuteczniejszy niż gaz

Oczywiście nadal na tle Europy jesteśmy czarną owcą. I tak pewnie pozostanie jeszcze przez długi czas. W ubiegłym roku produkcja energii z paliw kopalnych w UE zmniejszyła się o rekordową wartość 19 proc. O tyle też spadła intensywność emisji dwutlenku węgla na kontynencie.

Stało się to dzięki dynamicznemu rozwojowi źródeł odnawialnych. Ich udział wzrósł do rekordowych 44 proc, po raz pierwszy przekraczając 40 proc. w koszyku wytwórczym UE. Energetyka wiatrowa i słoneczna nadal były motorem wzrostu odnawialnych źródeł energii, wytwarzając rekordowe 27 proc. energii elektrycznej w 2023 r. i osiągając największe w historii roczne przyrosty mocy. Energetyka wiatrowa zanotowała lepszy o 55 TWh wynik, dostarczając w ciągu roku łącznie 475 TWh. Wyprzedziła tym samym po raz pierwszy generację gazową wynoszącą w 2023 roku 452 TWh.

foto: Freepik